1. Thông tin hành chính cơ bản
Xã Kỳ Lạc là đơn vị hành chính mới thuộc tỉnh Hà Tĩnh, được thành lập năm 2025 theo Nghị quyết sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã của tỉnh.
Địa phương này được thành lập trên cơ sở sáp nhập 2 đơn vị hành chính cũ: xã Lâm Hợp và xã Kỳ Lạc.
Trụ sở của chính quyền xã mới đặt tại UBND xã Lâm Hợp – vị trí trung tâm, thuận tiện cho công tác điều hành và phục vụ nhân dân.
2. Vị trí địa lý
Xã Kỳ Lạc nằm ở khu vực miền núi phía tây nam tỉnh Hà Tĩnh, giáp với tỉnh Quảng Bình.
Địa hình xã chủ yếu là đồi núi, rừng tự nhiên và đất lâm nghiệp, với hệ thống khe suối, thác ghềnh đa dạng, khí hậu trong lành, mát mẻ.
Vị trí đặc thù của Kỳ Lạc giúp nơi đây trở thành vùng đệm sinh thái, đóng vai trò quan trọng trong bảo vệ nguồn nước và điều hòa khí hậu cho khu vực trung du và hạ du. Đây cũng là vùng có tiềm năng lớn về phát triển kinh tế rừng, du lịch sinh thái và nông nghiệp hữu cơ.
3. Diện tích và dân số
• Diện tích tự nhiên: 169,13 km² (đạt 169,13% theo quy định)
• Dân số: 12.865 người (đạt 257,3% theo quy định)
Với diện tích lớn nhất trong các xã của tỉnh Hà Tĩnh, Kỳ Lạc sở hữu quỹ đất tự nhiên rộng lớn, phù hợp để phát triển nông lâm nghiệp kết hợp, trồng cây dược liệu và bảo tồn thiên nhiên.
4. Lịch sử hình thành và quá trình phát triển
Trước khi sáp nhập, xã Lâm Hợp và xã Kỳ Lạc là hai địa phương miền núi có bề dày truyền thống, dân cư gắn bó lâu đời với nghề rừng, sản xuất tự cung tự cấp và sinh hoạt cộng đồng bền chặt. Cả hai đều có những đóng góp quan trọng trong các thời kỳ kháng chiến cũng như trong phong trào xây dựng nông thôn mới.
Việc sáp nhập giúp thống nhất cơ cấu tổ chức, mở rộng không gian phát triển, tạo điều kiện thuận lợi để khai thác tài nguyên đất đai, rừng và phát triển các mô hình kinh tế mới.
5. Kinh tế – xã hội
Kinh tế xã Kỳ Lạc mang đặc trưng của vùng trung du và miền núi, trong đó:
• Lâm nghiệp là ngành chủ lực: khai thác gỗ rừng trồng, phát triển rừng sản xuất, trồng cây lấy gỗ, cây lâm sản ngoài gỗ như keo, tràm, hồi, sắn dây, chuối rừng…
• Chăn nuôi đại gia súc như trâu, bò, dê và gia cầm quy mô hộ gia đình được duy trì ổn định, phù hợp với điều kiện địa hình rộng và khí hậu mát mẻ
• Trồng cây ăn quả như cam, chanh, ổi, chuối và các loại cây dược liệu như sâm bố chính, chè vằng, ba kích… đang được hỗ trợ mở rộng
• Một số hộ dân phát triển mô hình du lịch trải nghiệm kết hợp nông nghiệp, hướng đến thu hút khách tham quan, nghỉ dưỡng tại các vùng rừng sinh thái
Hệ thống chợ xã, trạm xăng, điểm giao dịch nông sản bước đầu được hình thành, hỗ trợ người dân tiêu thụ sản phẩm địa phương.
6. Hành chính – chính trị
Chính quyền xã Kỳ Lạc được kiện toàn đầy đủ theo cơ cấu hành chính mới. Đảng bộ xã là hạt nhân lãnh đạo toàn diện, phối hợp chặt chẽ với HĐND, UBND, MTTQ và các tổ chức đoàn thể như Hội Nông dân, Hội Phụ nữ, Hội Cựu chiến binh…
Công tác quản lý nhà nước được thực hiện nghiêm túc, đặc biệt chú trọng cải cách thủ tục hành chính, giải quyết hồ sơ một cửa, hỗ trợ người dân vùng sâu vùng xa tiếp cận thông tin và dịch vụ công một cách thuận tiện hơn.
7. Văn hóa – xã hội – bản sắc
Kỳ Lạc là địa phương có bản sắc văn hóa miền núi đậm đà, người dân sống chan hòa, thân thiện, giữ gìn tốt phong tục tập quán như lễ hội rước lúa mới, cúng rừng, cúng giếng, sinh hoạt dân ca dân vũ.
• Giáo dục: Xã có hệ thống trường học từ mầm non đến THCS. Học sinh vượt khó, có nhiều tấm gương hiếu học
• Y tế: Trạm y tế xã duy trì khám chữa bệnh thường xuyên, chú trọng chăm sóc sức khỏe ban đầu, tiêm chủng mở rộng và phòng chống dịch
• An ninh – trật tự: Luôn được đảm bảo; công tác phòng, chống tệ nạn xã hội, bạo lực gia đình, giữ gìn trật tự xã hội được chú trọng triển khai
8. Tầm nhìn phát triển
Xã Kỳ Lạc đặt mục tiêu phát triển theo hướng kinh tế sinh thái – nông nghiệp hữu cơ – du lịch trải nghiệm, trong đó:
• Tập trung nâng cấp hạ tầng giao thông, điện lưới, nước sạch, trường học, trạm y tế
• Bảo vệ và phát triển rừng bền vững, gắn với chuyển đổi số trong quản lý tài nguyên thiên nhiên
• Khuyến khích liên kết giữa hộ dân và doanh nghiệp trong sản xuất nông nghiệp và tiêu thụ sản phẩm
• Từng bước xây dựng các điểm du lịch cộng đồng, trải nghiệm rừng – suối – sản phẩm truyền thống
• Phấn đấu đạt chuẩn nông thôn mới vào năm 2027, hướng đến xã nông thôn mới kiểu mẫu vào năm 2030